9 lutego 2024 r. to historyczna data dla stosunków polsko-tanzaskich. Prezydent RP po raz pierwszy odwiedził Zjednoczoną Republikę Tanzanii. Mimo to przyjazne stosunki rozwijane są od 1962 roku[1]. A wcześniej podczas II wojny światowej na tanzańskiej ziemi schronienie znalazło 7000 polskich uchodźców. Prezydent Duda zauważył, że podczas gdy reżim białoruski niszczy polskie groby, władze Tanzanii zapewniają możliwość utrzymywania cmentarzy w kilku miejscach polskich osiedli[2]. Prezydent Samia Suluhu Hassan stwierdziła, że Polska jest jednym z głównych partnerów Tanzanii w UE.
Znaczna część rozmów dotyczyła stosunków gospodarczych między oboma krajami. Andrzejowi Dudzie towarzyszyli biznesmeni. Prezydent Tanzanii Sumia Suluhu Hassan podziękowała za gwarancje ubezpieczeniowe Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych dla projektu kolejowego na odcinkach Makutupora – Tabora i Tabora – Isaka. Według prezydent Suluhu Hassan ta infrastruktura będzie motorem napędowym dla handlu międzyregionalnego[3]. Zapowiedziano również bezpośrednie połączenie lotnicze między Polską i Tanzanią, które ma obsługiwać Air Tanzania. Pozwoli to na wzmocnienie więzi, wzrost liczby turystów i studentów oraz zwiększenie wolumenu obrotów handlowych. Polska jest jednym z głównych krajów pochodznia turystów odwiedzających Tanzanię, zwłaszcza Zanzibar[4]. W 2023 r. do Tanzanii przyleciało 41 tysięcy turystów[5].
Przywódcy obu państw wyrazili chęć wzmocnienia współpracy w dziedzinie edukacji, informatyki, zdrowia[6], turystyki, rolnictwa, przemysłu, energetyki, inwestycji i handlu[7]. Szczególnie istotne jest zwiększenie stopnia wykorzystania wysokich technologii w produkcji i sektorze wydobywczym, tym bardziej że polskie przedsiębiorstwa osiągałyby tu przewagę komparatywną (zob. wnioski z badań zawarte w książce E. Cieślik, K. Czernichowskiego i B. Ndiaye, Afryka Subsaharyjska. Potencjał, problemy i możliwości dla Polski, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2020). Szczególne zainteresowanie polscy biznesmeni wyrazili takimi obszarami, jak zarządzanie zasobami wodnymi, infrastruktura miejska, bankowość cyfrowa[8]. Podpisano umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz w zakresie handlu artykułami rolniczymi[9].
Oprócz obecności biznesowej Polska angażuje się w projekty rozwojowe, zwłaszcza w dziedzinie opieki zdrowotnej. Zapewnia wsparcie dla pięciu szpitali: Aga Khan Hospital (który miał okazję odwiedzić[10]), Chanika Health Centre, Temeke and Mwananyamala Regional Referral Hospital oraz Nyamagana District Hospital[11]. Sfinansowany został m.in. projekt rozwoju ratownictwa medycznego IMECT (ang. Improving Emergence Care in Tanzania) o wartości ponad 1,1 mln USD, obejmujący szkolenia 140 osób personelu medycznego i zakup specjalistycznego sprzętu[12].
Prezydent Duda dostrzegł zwiększone zainteresowanie Tanzańczyków studiami w Polsce i serdecznie zaprosił chętnych. Było to przedmiotem rozmów z Panią Prezydent Samią Suluhu Hassan, która wskazała najbardziej pożądane kierunki: rolnictwo, chemię i informatykę[13]. Andrzej Duda zadeklarował wsparcie Tanzanii w wykształceniu ekspertów, którzy zapewnią, iż surowce mineralne będą przynosić korzyści dla tanzańskiego społeczeństwa[14].
Do wyzwań prezydent Samia Suluhu Hassan zaliczyła zawieszony projekt montażu traktorów w Kibasze[15]. Według mojej najlepszej wiedzy przywódcy państw nie poruszyli kwestii konieczności opłacania pozwolenia na pracę, nawet przez wolontariuszy lekarzy czy nauczycieli (wraz z pozwoleniem na pobyt kosztuje ono 3050 USD na dwa lata), gdy tymczasem Tanzańczycy pracujący w Polsce nie są obarczani takimi kosztami. Na moje zapytanie w tej sprawie nie otrzymałem odpowiedzi z Ambasady RP w Dar es-Salaam.
Wcześniej Prezydent odwiedził Kenię i Ruandę. Wszędzie starał się zwalczać propagandę rosyjską (na temat wojny na Ukrainie), która jest wyjątkowo silna w Afryce[16]. Prezydent Duda zaprosił prezydent Samię Suluhu Hassan do złożenia oficjalnej wizyty w Polsce[17]. Punktem zwieńczającym wizytę w Tanzanii było spotkanie z Polonią i tanzańskimi absolwentami polskich uczelni w Dar es-Salaam. Prezydent podziękował misjonarzom i misjonarkom za ich posługę duszpasterską i realizację projektów rozwojowych, m.in. w partnerstwie z rządową Polską Pomocą.
Konrad Czernichowski – wykładowca UMCS oraz Jordan University College w Morogoro w Tanzanii, członek zarządu Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego, członek redakcji czasopism naukowych „Afryka” oraz „Journal of Business Education”. W latach 2009-2012 kierował wrocławskim, a w latach 2014-2021 lubelskim ośrodkiem Ruchu Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata „Maitri”.
[1] H. Mhagama, TZ, Poland to heighten ties, w: “Daily News”, 10.02.2024, s. 1.
[2] Poland to boost cooperation in tourism, investments, w: “Daily News”, 10.02.2024, s. 1.
[3] H. Mhagama, wyd. cyt., s. 1.
[4] Poland rolls safety net for SGR insurance, w: “The Guardian”, 10.02.2024, s. 1-2.
[5] H. Mhagama, wyd. cyt., s. 1-3.
[6] Poland rolls…, wyd. cyt., s. 1.
[7] H. Mhagama, wyd. cyt., s. 1-3.
[8] Poland to boost…, wyd. cyt., s. 1.
[9] Poland rolls…, wyd. cyt., s. 2.
[10] A. Mayala, Duda appreciates TZ emergence care project, w: “Daily News”, 10.02.2024, s. 1.
[11] H. Mhagama, wyd. cyt., s. 3.
[12] A. Mayala, wyd. cyt., 10.02.2024, s. 1.
[13] Poland rolls…, wyd. cyt., 10.02.2024, s. 2.
[14] Poland to boost…, wyd. cyt., 10.02.2024, s. 1.
[15] H. Mhagama, wyd. cyt., 10.02.2024, s. 3.
[16] Poland rolls…, wyd. cyt., s. 2.
[17] Poland to boost…, s. 1.
