W XXI wieku dynamicznie zmienia się sytuacja gospodarcza Afryki, a co za tym idzie jej postrzeganie na świecie. Zaobserwować można wzrost popytu na nowe technologie, liberalizację przepływów handlowych i kapitałowych, co czyni z Afryki obiecujący kontynent. Dostrzegają to również polscy przedsiębiorcy oraz rząd. Rynek Afryki Subsaharyjskiej staje się coraz bardziej atrakcyjny dla inwestorów i eksporterów.
Książka „Afryka Subsaharyjska. Potencjał, problemy i możliwości dla Polski” autorstwa ekonomistów Ewy Cieślik i Konrada Czernichowskiego oraz politologa Bary Ndiaye z trzech różnych ośrodków naukowych (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Uniwersytet Warmińsko-Mazurski) wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniu na fachową literaturę ukazującą problemy afrykańskich gospodarek z polskiej perspektywy. Głównym celem monografii jest ocena potencjału gospodarczego i możliwości nawiązywania i rozwijania współpracy ekonomicznej między Afryką Subsaharyjską i Polską. Każdy rozdział zawiera wnioski i rekomendacje zarówno dla przedsiębiorstw zainteresowanych tym rynkiem, jak i dla władz publicznych wspierających ich wysiłki.
Pierwszy rozdział („Dynamika rozwoju Afryki Subsaharyjskiej”) ma charakter wprowadzający i wskazuje na mało znaną historię kontynentu sprzed kolonizacji. Można się z niego dowiedzieć m.in. o potężnych scentralizowanych organizmach państwowych, które rozwijały się np. w Afryce Zachodniej od IV do XVI wieku, a także o tym, że współcześnie przepływy finansowe z krajów biednych do krajów biednych paradoksalnie są większe niż odwrotnie, jeśli się uwzględni spłacane odsetki od zadłużenia.
W drugim rozdziale („Klimat prowadzenia działalności gospodarczej w Afryce Subsaharyjskiej”) dokonano porównania zmian klimatu inwestycyjnego na przestrzeni ostatniej dekady. Omówiono najważniejsze wskaźniki atrakcyjności inwestycyjnej oraz zwrócono uwagę na różne konsekwencje BIZ dla krajów przyjmujących. Utworzenie Afrykańskiej Kontynentalnej Strefy Wolnego Handlu w 2018 r. jest czynnikiem sprzyjającym napływowi kapitału zagranicznego.
W trzecim rozdziale („Relacje Polski z Afryką Subsaharyjską: przepływy handlowe i inwestycyjne”) wskazano na rosnącą konkurencyjność regionu subsaharyjskiego oraz relatywnie wysoką stopę zwrotu z inwestycji w tym regionie; zmieniającą się w Polsce percepcję tego rynku, który w coraz większym stopniu zgłasza zapotrzebowanie na produkty konsumpcyjne i projekty infrastrukturalne; a także na pojawiające się nowe centra wzrostu. Wszystko to daje podstawę do prognozy zdynamizowania relacji Polski z Afryką Subsaharyjską w najbliższej przyszłości.
Rozdział czwarty („Przewaga komparatywna i mapowanie produktów polskiego eksportu kierowanego do wybranych krajów Afryki Subsaharyjskiej”) przedstawia wyniki badań nad grupami produktów mogących mieć szczególne znaczenie dla polskiego eksportu na rynek subsaharyjski. Okazuje się, że w wielu przypadkach grupy produktów o znacznej ujawnionej przewadze komparatywnej nie odgrywają większej roli w polskim eksporcie. Może to stanowić przesłankę dla agend rządowych do stymulowania rozwoju pewnych dobrze zapowiadających się branż. W rozdziale można znaleźć tabelę z najbardziej perspektywicznymi grupami towarów.
Rozdział piąty („Stan gospodarki Afryki Zachodniej”) jest głębszym spojrzeniem na Afrykę Zachodnią, tym cenniejszym, że dokonanym przez senegalskiego naukowca mieszkającego i pracującego w Polsce. Zwraca on uwagę, że polski know-how jest w Afryce Zachodniej mile widziany, a przywrócona w 2016 roku Ambasada RP w Dakarze służy pomocą przedsiębiorcom pragnącym zaangażować się w tym regionie Afryki. Na końcu wskazano szereg wskazówek, które trzeba wziąć pod uwagę, jeśli chce się z sukcesem eksportować lub inwestować w Afryce Zachodniej. Wiele z nich dotyczy także pozostałych regionów Afryki.
Rozdział szósty i ostatni („Obecność wybranych przedsiębiorstw polskich w Afryce Subsaharyjskiej”) stanowi studia przypadku dwóch spółek: Ursusa i Mutalo Group. Omawia ich działalność w Afryce, wskazując na dokonane osiągnięcia i problemy, z jakimi władze tych przedsiębiorstw się zmagają. Rozdział zawiera wypowiedzi przedstawicieli obu firm.
Adresatami książki są przedsiębiorcy, politycy, a także osoby zainteresowane Afryką Subsaharyjską. Szybkie odnalezienie przeczytanych informacji ułatwia obszerny indeks. Monografia została wydana przez Wydawnictwo PWN w 2020 r.