Rozwój branży rolnej jest kluczem do rozwoju Afryki i uwolnienia jej potencjału gospodarczego jak również tego społecznego. Choć konieczność rozwoju branży rolnej w Afryce jest faktem koniecznym jest również to, aby nie odbywał się on kosztem zdrowia społeczeństwa czy środowiska naturalnego. Właśnie o tym jak mądrze rozwijać branże rolną oraz jakie problemu branży musimy rozwiązać jak najszybciej rozmawialiśmy uczestnicząc w konferencji Sustainable Food Future 2017 zorganizowanej w Londynie przez Chatham House: Królewski Instytut Spraw Międzynarodowych.
José Grazanio da Silva, Dyrektor Generalny FAO: Food and Agriculture Organization, uczestniczący w konferencji zachęcił do zapoznania się z niedawno opublikowanym raportem FAO, który mówi o dziesięciu wyzwaniach stojących przed światowym rolnictwem w obliczu zmian klimatycznych, czy walki o zasoby naturalne. Dyrektor Generalny argumentował, iż czas rolnictwa zapoczątkowanego przez Zieloną Rewolucję, które wszyscy znamy nadszedł końca. Teraz czas na stworzenie systemów rolnych, które nie tylko mają za zadanie nakarmić ludzi, ale również dbać o środowisko naturalne.
Problemy obecnego rolnictwa są wszystkim dobrze znane: począwszy od przedawkowania środków ochrony roślin, poprzez zmniejszanie bioróżnorodności czy zwiększanie erozji. Według Dyrektora Generalnego rolnictwo musi zmienić się z branży, której powodzenia zależy od dostępności zasobów naturalnych do branży, która opiera się na wiedzy.
Co ciekawe i jednocześnie absurdalne to fakt, iż większość ludzi żyjących poniżej granicy ubóstwa to… rolnicy, zauważył José Grazanio da Silva.
Kolejnym dobrze znanym faktem jest to, iż większość z rolników należących do powyższej grupy znajduje się w Azji Południowo-Wschodniej oraz Afryce i to właśnie oni są najbardziej wrażliwi na jakiekolwiek nieoczekiwane zmiany pogodowe czy regulacyjne. Dyrektor Generalny zauważa, iż jedna trzecia (!) pastwisk położonych na suchych terenach już teraz jest kompletnie zdegradowana. Ponadto, w Afryce dwie trzecie złowionych ryb marnuje się z powodu barku dostępu do infrastruktury przetwórczej i chłodniczej. Ponadto, w krajach rozwijających się politycy musza zmierzyć się z dwoma problemami jednocześnie: otyłością i niedożywieniem.
Jak podsumował José Grazanio da Silva wyzwanie zrównoważonego rozwoju branży rolnej w państwach rozwijających się jest ogromne, lecz tym razem musimy rozwiązać tą „zagadkę”, ponieważ po prostu nie stać nas na wykluczenie z rozwoju miliarda ludzi. Zwłaszcza, iż mamy do tego niezbędne środki, wiedzę i narzędzia.
W czasie londyńskiej konferencji usłyszeliśmy, iż Ethiopian Agricultural Transformation Agency oraz Prezydent Rwandy, Paul Kagame, wykonują naprawdę bardzo dobrą pracę w łączeniu bardzo różnych dziedzin na rzecz zrównoważonego rozwoju rolnictwa tych państw. Przeciwieństwem sukcesu jest historia Grow Africa, w której powstaniu pokładano ogromne nadzieje. Niestety już teraz widoczne jest, iż zakładane sukcesy nie zostaną odniesione. Niemniej jednak, londyńscy paneliści zachęcali do przestudiowania historii Grow Africa, aby nie powielać popełnionych już błędów.
Nasza praca na kontynencie afrykańskim często pokazuje, iż nie zawsze to co wydaje się logicznie poprawne cieszy się największym powodzeniem. Podobnie w Londynie usłyszeliśmy, iż afrykańscy rolnicy uważają, iż kurczak ze sklepu jest lepszy od tego samego kurczaka wychodowanego we własnym gospodarstwie rolnym. Każdy kto chce robić biznes w Afryce musi rozumieć tego typu zależności i sposoby myślenia.
Obecność na londyńskiej konferencji pozwoliła naszej Redakcji dowiedzieć się o istnieniu i nawiązać relację z CILSS [http://www.cilss.int/#] Stałego Między-Państwowego Komitetu na Rzecz Kontroli Suszy w Sahelu [fr. Comité permanent inter-État de lutte contre la sécheresse au Sahel; ang. The Permanent Interstate Committee for Drought Control in the Sahel], w którego skład wchodzą: Burkina Faso, Czad, Gambia, Gwinea-Bissau, Mali, Mauretania, Niger, Senegal oraz Wyspy Zielonego Przylądka. Celem działalności CILSS jest wspieranie inwestycji w regionie, który jest jednym z najbardziej narażonych na zmiany klimatyczne regionie świata. CILLS wspiera również ACMAD: African Center of Meteorogical Application for Development.
Jak zauważyli reprezentanci instytucji pracujących nad tworzeniem nowych odmian roślin jednym z najbardziej skutecznych sposobów przystosowania się do świata, w którym klimat się ociepla jest właśnie tworzenie nowych odmian roślin, czy hodowla nowych ras zwierząt. Tutaj polecamy Państwu książkę 40 Chances Howarda G. Buffett’a, który w bardzo przystępny sposób wyjaśnia szczegóły tego niezbędnego, lecz czasochłonnego podejścia, zwłaszcza w kontekście Afryki.
Londyńska dyskusja uzmysłowiła nam również jak bardzo krytyczne jest wyżywienie niemowląt i dzieci, a jego wpływ na możliwe trajektorie rozwoju gospodarek. Okazuje się, iż pierwsze 1.000 dni życia dziecka, liczonych od dnia poczęcia dziecka, jest kluczowe dla jego rozwoju. Jeżeli dziecko w tym okresie nie otrzyma wszystkich niezbędnych składników pokarmowych to w żaden sposób nie można nadrobić skutków niedożywienia w późniejszym okresie życia dziecka.
Konferencja dała nam okazję porozmawiać z Włochem, który przez wiele lat pracował w strukturach FAO w Kenii, a teraz założył przedsiębiorstwo, którego celem jest zwiększenie dochodu rolników małoobszarowych definiowanych jako tych, którzy uprawiają do 2ha ziemi. Nasz rozmówca, nazwijmy Go Francesco, zwrócił uwagę, iż rolnicy, z którymi pracuje jego firma są często uważani za, cytat: „idiotów, którzy nie potrafią o siebie zadbać.” Francesco dalej zauważył, iż programy pomocowe dla tej grupy rolników upierają się na błędnym założeniu: zakłada się, iż rolnicy ci produkują tylko na użytek własny i w żaden sposób nie wchodzą w interakcję z rynkiem. Francesco nie spotkał takich rolników ani raz w czasie 30 lat pracy w Afryce.
Francesco z radością stwierdza, iż technologia jest tym co pozwala mu na zmianę sytuacji rolników w rolniczym łańcuchu wartości. Firma, którą założył obiecuje, iż co najmniej 80% ceny, którą płaci finalny konsument produktu trafi do rolnika. Technologia pozwala śledzić czy faktycznie ma to miejsce. Poprzez zwiększanie transparentności firma Francesco zwiększyła dochód rolników od 300% do 1300% w ciągu roku od włączenia rolników do platformy. Ponadto platforma Francesco tworzą historie rolników na podstawie, której komercyjne banki są chętne pożyczać pieniądze rolnikom, którzy do tej pory nie byli wstanie otrzymać finansowania za pomocą oficjalnych kanałów.
Londyńska konferencja zakończyła się przedstawieniem sukcesów Indii w rozwoju lokalnego rolnictwa. W latach 60. ubiegłego wieku Indie importowały 10mln ton pszenicy, a tylko 10 lat później Indie były eksporterem netto pszenicy, gdzie w roku 2015 państwo wyeksportowało 63mln ton pszenicy. Ponadto, w czasie ostatnich dziesięciu lat państwo zwiększyło dziesięciokrotnie produkcję ryżu Basmati. Podobnie rzecz ma się z sytuacją na rynku bawełny, której teraz państwo jest największym eksporterem na świecie. Choć powyższe sukcesy są imponujące to największe sukcesy hindusi osiągnęli na rynku mleka. Produkcja białego złota w roku 1951 wynosiła 13mln ton, a teraz wynosi 136mln ton, co znaczy, iż Indie są największym producentem mleka na świecie. Zachęcamy Państwa do zapoznania się z postacią Ojca Białej Rewolcji: Dr. Verghese Kurien oraz założonej przez Niego mleczarni Amul , która stanowi fundament sukcesu Indii na rynku mleka. W związku z obecnością jednego z redaktorów InvestAfrica.pl w Indiach już teraz pragniemy ogłosić, iż w najbliższych miesiącach będziemy publikować serię artykułów prezentujących hinduskie rozwiązania na problemy, które licznie występują również w Afryce.
Podsumowując, zrozumienie branży rolnej jest kluczem nie tylko do zrozumienia większości wyzwań, przed którymi stoi Afryka, lecz również do ich rozwiązania. Mamy nadzieję, iż kolejny artykuł na temat rolnictwa zaoferował Państwu wiele inspiracji do działania w wykorzystaniu niezwykłych, lecz skomplikowanych, szans inwestycyjnych, które istnieją w afrykańskim rolnictwie. Jak zawsze, Redakcja InvestAfrica.pl jest do Państwa dyspozycji w celu lepszego zrozumienia i wykorzystania tych szans inwestycyjnych.
O autorze:
Mateusz Ciasnocha jest w trakcie ciągłej misji: „uwalniania uśpionego potencjału.” Specjalizuje się on w temacie Afryki, rolnictwa i energii. Mateusz ukończył Hult International Business School, gdzie uczył się Administracji Biznesu, a teraz studiuje Zarządzanie Energią na ESCP Europe Business School oraz Filozofię na Uniwersytecie Oxfordzkim. Obecnie Mateusz jest uczestnikiem IDEX Fellowship, które pozwala mu na pracę z 130.000 rolnikami w Indiach.
Mateusz z największą przyjemnością podzieli się z Tobą swą wiedzą i doświadczeniem. Jest dostępny telefonicznie: +48-692-477-747 oraz mailowo: mateusz.ciasnocha@investafrica.pl Do usłyszenia!
