Nacjonalizacja kopalń w RPA nie dojdzie do skutku, może jednak być zastąpiona innym wyzwaniem, takim jak wzrost kosztów, podatków, wprowadzenie czynszu od zasobów i więcej interwencji państwa.
Wyższe ceny surowców są powodem, że rządy wielu krajów usiłują wyłudzić dodatkowe korzyści z ich zasobów naturalnych, napędzając tym samym dyskusję o nacjonalizacji.
Debata o upaństwowieniu kopalń w RPA przybrała na sile w ciągu ostatnich dwóch lat, dzięki zawieszonemu niedawno liderowi młodzieżówki ANC – Juliusowi Malema uważającemu, że polityka transformacji w RPA nie dotarła jeszcze do biednej większości.
Przemawiając w tym tygodniu na konferencji górniczej Indaba w Kapsztadzie, Minister Zasobów Naturalnych, Susan Shabangu przyznała, że nacjonalizacja nigdy nie była realną opcją dla kraju. Wynika to z badań przeprowadzonych przez ANC, dzięki którym udowodniono że nacjonalizacja nie jest najlepszym rozwiązaniem, dlatego zaproponowano kilka innych interwencji państwa, takich jak zapewnienie ciągłości dostaw surowców strategicznych, podatki za wysokie zyski i udziały związków zawodowych w korporacjach górniczych.
Inne badanie opublikowane przez Izbę Górniczą w całej Afryce Subsaharyjskiej w ostatni dzień Indaby dowodzą, że nacjonalizacja przeprowadzona po uzyskaniu niepodległości w wielu krajach afrykańskich okazała się totalną klęską. Przewodniczący Chamber of Mines w Tanzanii – Emmanual Jengo podkreślił fakt, że dochody z górnictwa wynosiły 10% PKB kraju przed przeprowadzeniem nacjonalizacji na początku lat 1960. W latach 1990 dochody z górnictwa wynosiły mniej niż 1% PKB Tanzanii.
Jeden z autorów badań, Gavin Keaton, uważa, że debata na temat nacjonalizacji kopalń w RPA znacznie zmniejszyła ilość inwestycji zagranicznych. “Podczas gdy inwestycje w sektor górniczy w Australii wzrosły siedmiokrotnie w ciągu ostatnich 14 lat, RPA była w stanie podwoić wielkość inwestycji od 1999 roku, a rzeczywista produkcja jest znacznie niższa. Jest to najlepszy dowód że nacjonalizacja wyrządziła ogromne straty” powiedział.
Naczelny dyrektor koncernu AngloGold – Mark Cutifani powiedział, że jego firma jest bardziej niż chętna do kooperacji z rządem w opracowaniu strategii pobierania czynszu od zasobów naturalnych. Jego zdaniem dyskusja na temat czynszu płaconego od zasobów byłaby dużo bardziej konstruktywna niż debata o nacjonalizacji.
